Flexibiliteit en betere bescherming in de Wav?

In 2022 is de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) op een aantal punten gewijzigd. De toenmalige minister heeft bij de invoering van de wijzigingen toegezegd een evaluatie te doen. Op 7 mei 2025 heeft Minister Van Hijum de evaluatie van De Beleidsonderzoekers naar de Tweede Kamer gestuurd.

Wijzigingen

De wijzigingen van de Wav in 2022 volgden uit het regeerakkoord van Kabinet Rutte-III en hadden als doel de wet- en regelgeving flexibeler en toekomstbestendiger te maken. Een ander doel van de wijzigingen was het versterken van de positie van de werknemer. Specifiek ging het bij de evaluatie om de volgende wijzigingen:

• De maximale geldigheidsduur voor een af te geven tewerkstellingsvergunning waarvoor een volledige arbeidsmarkttoets geldt is verruimd van één naar twee jaar.
  • De wetgever kan deze termijn omhoog en omlaag aanpassen tot een maximum van drie jaar via een Algemene maatregel van bestuur, zonder wetswijziging.
• Het versterken van de positie van de werknemer door:
  • Verplichte periodieke girale betaling van loon aan arbeidsmigranten, wat als weigeringsgrond kan dienen als werkgevers zich hier niet aan houden.
  • Een nieuwe weigeringsgrond voor TWV/GVVA wanneer er geen sprake is van economische activiteiten bij de werkgever.

Dit onderzoek ging over deze specifieke wijzigingen en de gevolgen daarvan. Aanpalende onderwerpen en thema’s die tijdens het onderzoek naar voren kwamen zijn buiten beschouwing gelaten.

Uitkomsten

We zien dat de wijzigingen in enge zin hebben bijgedragen aan meer flexibele en toekomstbestendige wet- en regelgeving. Vanuit het perspectief van de wetgever is er nu de mogelijkheid via lagere regelgeving een wijziging door te voeren en daarmee beter in te spelen op conjuncturele ontwikkelingen en de situatie op de arbeidsmarkt. Van deze mogelijkheid is echter nog geen gebruik gemaakt. Dat betekent dat wij niet hebben kunnen concluderen dat de flexibiliteit en toekomstbestendigheid ook als zodanig wordt ervaren door de wetgever en stakeholders.

Werkgevers en UWV zijn positief over de verruiming van de maximale geldigheidsduur van af te geven tewerkstellingsvergunningen. Het is aannemelijk dat het uitblijven van deze wijziging op dit moment tot meer werk voor UWV zou hebben geleid. Ook is het aannemelijk dat werkgevers minder administratieve lasten ervaren, doordat zij minder vaak een tewerkstellingsvergunning hoeven aan te vragen.

In theorie is de arbeidsmigrant ook beter beschermd. Er zijn voor UWV immers meer mogelijkheden om geen tewerkstellingsvergunning te verstrekken in situaties waarin er geen sprake is van economische activiteit of wanneer er geen sprake is van periodieke girale betaling. Bovendien heeft UWV meer mogelijkheden om op dergelijke aspecten te controleren.