De uitvoering van de Tozo was in handen van gemeenten, maar de regeling is ontwikkeld door het ministerie van SZW, VNG en Divosa, met aanvullend ICT-leveranciers, ondernemersvertegenwoordigers en een aantal gemeenten.

Onze rol was om in kaart te brengen op welke manier de Tozo tot stand is gekomen, hoe de samenwerking is verlopen en hoe gemeenten de geboden ondersteuning voor de uitvoering van de Tozo hebben ervaren. Op basis van het onderzoek hebben we een aantal lessen voor de toekomst geformuleerd.

De Tozo is in een uitzonderlijke situatie tot stand gekomen. Voor de ontwikkeling van de regeling en de ondersteunende producten waren de belangrijkste uitgangspunten snelheid en uitvoerbaarheid. Er is bewust voor gekozen het uitvoeringsperspectief direct te betrekken, om zo de uitvoerbaarheid centraal te stellen. Het is gelukt zeer snel een regeling te ontwikkelen, maar dit kon alleen omdat sprake was van een generieke regeling, weinig uitzonderingssituaties en relatief weinig bewijsstukken die gecontroleerd moesten worden. Stakeholders voelden zich gezamenlijk verantwoordelijk voor de regeling en dat is het proces ten goede gekomen. De samenwerking is als constructief ervaren.

De uitvoering van de Tozo heeft gemeenten voor een grote opgave gesteld en dat ging meestal niet zonder slag of stoot. Aan de ene kant bestond de wens om ondernemers snel te helpen, aan de andere kant moesten gemeenten wachten op meer duidelijkheid over de regeling. Gemeenten begrepen dat de regeling in ontwikkeling was, maar zij hadden graag meer duidelijkheid gehad over het proces achter de schermen. De uitvoering van de Tozo heeft tot innovaties geleid, met name op het vlak van digitalisering en de inzet van ICT-applicaties. Ook was meer dan normaal sprake van persoonlijk contact met aanvragers. Deze innovaties zijn door gemeenten als positief ervaren.