Voor statushouders is het van belang dat zij snel mee kunnen doen in de maatschappij. Daarom werkt COA samen met onder andere gemeenten aan vroege integratie en participatie. Het ministerie van SZW en COA constateerden dat het ontbrak aan coördinatie in de samenwerking tussen de partijen.

In 2017 zijn 12 casemanagers participatie aangesteld door COA met subsidie van het ministerie van SZW. Zij hebben de opdracht gekregen om een verbinding tot stand te brengen tussen COA en externe partijen, zoals gemeenten. Daartoe moesten de casemanagers participatie enerzijds hun collega’s op de azc’s ondersteunen en stimuleren, en anderzijds externe partners stimuleren en faciliteren om de verbinding met COA aan te gaan.

In de praktijk hebben de casemanagers participatie sterk ingezet op het verbeteren van de doorlopende lijn van azc naar gemeente. Er was bij de start in 2017 regelmatig geen contact tussen azc en gemeente. De casemanagers participatie hebben een netwerk van gemeenten opgebouwd. Bij een deel van de gemeenten is het gelukt om een vaste contactpersoon te vinden en de klantmanagers in kaart te brengen. Aan de kant van de azc’s hebben de casemanagers participatie zich ingespannen om het aantal ingevulde klantprofielen en de kwaliteit ervan te verhogen. Daarmee is de informatieoverdracht van azc naar gemeente verbeterd.

Hoewel de samenwerking en de informatieoverdracht verbeterd zijn, is de warme overdracht een knelpunt gebleken. De fysieke afstand tussen azc en de gemeente waarnaar de statushouder wordt uitgeplaatst kan regelmatig niet overbrugd worden, waardoor een persoonlijk gesprek in het kader van de warme overdracht niet haalbaar is.

Om zicht te krijgen op wat de casemanagers participatie doen en welke resultaten zij hebben behaald, zijn ze alle twaalf geïnterviewd. Daarnaast hebben de onderzoekers gesproken met medewerkers van gemeenten, azc’s en andere partijen. Doel van die gesprekken was om de taakinvulling door en de meerwaarde van de casemanagers participatie beter in beeld te krijgen.